آیا دندانپزشکی در بارداری خطرناک است؟
سلامت دهان و دندان در دوران بارداری برای مادر و جنین بسیار مهم است. استفاده از تصاویر پرتوی ایکس (رادیوگرافی دندانپزشکی)، داروهای بی‌حسی و درمان های دندانپزشکی در طول بارداری ایمن هستند.اما باید توجه داشت که حداقل امکان از انجام درمان های دندانپزشکی در سه ماهه اول بارداری باید اجتنبا کرد. مگر به دستور پزشک معالج و با نظر دندانپزشک برای درمان های ضروری و اورژانسی! در ادامه با ما همراه باشید تا در این زمینه بیشتر توضیح دهیم.
مشکلات دندانی که زنان باردار باید به آن‌ها توجه کنند:
✔️ بیماری‌های لثه
✔️ پوسیدگی دندان
✔️ فرسایش مینای دندان
بیماری‌های لثه
هورمون های ترشح شده در دوران بارداری می توانند به روش های مختلفی بر لثه ها تأثیر بگذارند، از جمله التهاب لثه، رشد بیش از حد بافت لثه و بیماری های پریودنتال.
التهاب لثه (ژنژیویت)
ژنژیویت نوع خفیفی از بیماری لثه است که باعث حساسیت و تورم لثه ها می‌شود. ممکن است هنگام مسواک زدن یا تمیز کردن بین دندان ها، لثه ها خونریزی کنند. به دلیل تورم، تمیز نگه‌داشتن دندان ها دشوارتر می‌شود. برای کاهش خطر ژنژیویت، مراقبت روزانه از دندان ها بسیار مهم است (به بخش مراقبت از دندان‌ها در خانه مراجعه کنید).
رشد بیش از حد بافت لثه
گاهی اوقات در دوران بارداری، بافت نرم دهان دچار رشد بیش از حد شده و به شکل توده هایی ظاهر می‌شود. این وضعیت معمولاً لثه ها را درگیر می‌کند، اما ممکن است در سایر قسمت های دهان مانند زبان یا گونه ها نیز دیده شود. این رشد های اضافی که به “تومورهای بارداری” معروف هستند، سرطانی نیستند و در بیشتر موارد پس از بارداری از بین می‌روند.
حتما بخوانید : نمونه کار ونیر کامپوزیت در تبریز – ترکیب زیبایی و سلامت
بیماری پریودنتال (پریودنتیت)
پریودنتیت شکل جدی تری از بیماری لثه است. در این بیماری، باکتری ها و باقی مانده های غذا در زیر خط لثه تجمع یافته و به بافت ها و استخوان هایی که دندان ها را نگه می دارند، حمله می کنند. اگر به پریودنتیت مبتلا شوید، ممکن است متوجه خونریزی، لق شدن دندان ها یا حتی هیچ علامتی نشوید. مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی سلامت دندان ها و لثه ها ضروری است. در صورت ابتلا به پریودنتیت، دندانپزشک می تواند تمیزکاری عمیق زیر خط لثه را انجام دهد.
پوسیدگی دندان
زنان باردار بیشتر در معرض خطر پوسیدگی دندان هستند که احتمالاً ناشی از تغییرات رژیم غذایی در این دوران است. پوسیدگی دندان به دلیل تجمع یک لایه نازک از باکتری ها روی دندان ها رخ می‌دهد که به آن پلاک دندانی گفته می‌شود. این لایه کاملاً طبیعی است، اما هنگام مصرف مواد غذایی و نوشیدنی ها، باکتری های موجود در پلاک، اسیدی تولید می کنند که می تواند مینای دندان را تخریب کرده و موجب پوسیدگی شود. رعایت بهداشت روزانه دهان و دندان می تواند این خطر را کاهش دهد (به بخش مراقبت از دندان‌ها در خانه مراجعه کنید).
فرسایش مینای دندان
فرسایش مینای دندان به از بین رفتن لایه سخت بیرونی دندان به دلیل اسید های معده یا مواد غذایی اسیدی گفته می شود.در دوران بارداری، افرادی که دچار ریفلاکس معده یا تهوع و استفراغ مکرر هستند، بیشتر در معرض خطر فرسایش مینای دندان قرار دارند. برای کاهش این خطر، موارد زیر را رعایت کنید:
✔️ از مصرف تنقلات زیاد خودداری کنید.
✔️ به جای نوشیدنی های اسیدی مانند آبمیوه‌ها و نوشابه‌ها، آب بنوشید.
✔️ پس از استفراغ، از مسواک زدن بلافاصله خودداری کنید، زیرا مینای دندان ممکن است نرم شده باشد و مسواک زدن می‌تواند به آن آسیب برساند. به جای آن، دهان خود را با آب ساده بشویید.
مراقبت از دندان ها در خانه
برای حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری:
✔️ حداقل دو بار در روز به مدت حداقل دو دقیقه مسواک بزنید. از مسواک با برس نرم و خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید و تمام سطوح دندان ها را به آرامی با حرکات دایره ای در امتداد خط لثه تمیز کنید.
✔️ حداقل یکبار بار در روز بین دندان ها را تمیز کنید (نخ دندان بکشید). می‌توانید از نخ دندان، مسواک های بین دندانی یا نگهدارنده های نخ دندان استفاده کنید. اگر در انتخاب ابزار مناسب یا نحوه استفاده از آن مشکل دارید، با دندانپزشک مشورت کنید.
پیج اینستاگرام دکتر نگین واعظی
آیا رادیوگرافی دندانپزشکی در دوران بارداری بی‌خطر است؟
رادیوگرافی دندانپزشکی در دوران بارداری معمولاً ایمن در نظر گرفته می‌شود، به‌ویژه زمانی که اقدامات احتیاطی لازم انجام شود، مانند:
✔️ استفاده از پوشش محافظ تیروئید و شکم (پیش بند سربی)
✔️ استفاده از حداقل دوز اشعه با دستگاه های دیجیتال که دوز کمتری نسبت به سیستم های قدیمی‌تر دارند
مقدار اشعه ای که در رادیوگرافی دندانپزشکی استفاده می‌شود، بسیار کم است و معمولاً از محدوده ای که می‌تواند به جنین آسیب برساند، کمتر است. با این حال، برخی از متخصصان پیشنهاد می‌کنند که در سه‌ماهه اول، مگر در مواقع ضروری، از انجام رادیوگرافی خودداری شود.
آیا داروهای بی‌حسی دندانپزشکی در دوران بارداری بی‌خطر هستند؟
بله، بیشتر داروهای بی حسی موضعی که در دندانپزشکی استفاده می شوند، از جمله لیدوکائین، در دوز های معمولی بی‌خطر در نظر گرفته می‌شوند. البته، برای افزایش ایمنی:
✔️ لیدوکائین بدون اپی نفرین گزینه بهتری است، زیرا اپی نفرین ممکن است باعث افزایش فشار خون شود.
✔️ دندانپزشک باید حداقل دوز مؤثر را تجویز کند.
نتیجه‌گیری
✅ رادیوگرافی های دندانپزشکی با اقدامات احتیاطی مناسب، در دوران بارداری بی خطر هستند.
✅ داروهای بی حسی موضعی، مانند لیدوکائین، معمولاً ایمن هستند.
❗ در سه‌ماهه اول، در صورت امکان، بهتر است از رادیوگرافی غیرضروری اجتناب شود.
📌 همیشه قبل از هر درمان دندانپزشکی، دندانپزشک را از بارداری خود مطلع کنید.
آیا انجام عصب‌کشی (درمان ریشه) در دوران بارداری بی‌خطر است؟
بله، در صورتی که نیاز فوری و اورژانسی به درمان ریشه وجود داشته باشد، انجام عصب کشی در هر مرحله از بارداری امکان پذیر است و نباید به تأخیر بیفتد. زیرا عدم درمان می تواند به عفونت و مشکلات جدی تری منجر شود که هم برای مادر و هم برای جنین مضر است.
آیا بیماری های لثه در دوران بارداری خطرناک هستند؟
بله، تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌توانند خطر ابتلا به بیماری های لثه مانند ژنژیویت و پریودنتیت را افزایش دهند. این بیماری ها می توانند منجر به مشکلات جدی مانند عفونت های دهانی شوند که بر سلامت مادر و جنین تأثیر منفی می گذارد. لذا حتما در صورت مشاهده علائم یا چکاپ دوره ای به دندانپزشک مراجعه کنید.
آیا پر کردن دندان در دوران بارداری خطرناک است؟
پر کردن دندان در دوران بارداری، به ویژه در سه ماهه دوم، بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. با این حال، بهتر است قبل از انجام هرگونه درمان دندانپزشکی، با دندانپزشک خود مشورت کنید و او را از بارداری خود مطلع سازید.
آیا اصلاح طرح لبخند در دوران بارداری ممکن است؟
انجام درمان های دندانپزشکی زیبایی مانند اصلاح طرح لبخند در دوران بارداری توصیه نمی شود. بهتر است این نوع درمان ها را به پس از زایمان موکول کنید.همچنین بلیچینگ دندان نیز جز درمان های زیبایی است و باید قبل از بارداری انجام یا به بعد از زایمان موکول گردد.
آیا جرم گیری دندان در دوران بارداری خطرناک است؟
خیر، جرم‌گیری دندان در دوران بارداری نه تنها خطرناک نیست، بلکه توصیه هم می‌شود. تغییرات هورمونی در این دوران می‌توانند خطر ابتلا به التهاب لثه (ژنژیویت بارداری) را افزایش دهند. اگر این التهاب درمان نشود، ممکن است به بیماری های جدی تر لثه و حتی افزایش خطر زایمان زودرس منجر شود.
نکات مهم درباره جرم گیری در دوران بارداری:
✅ بی خطر بودن: جرم گیری فقط شامل پاک سازی پلاک و جرم از روی دندان ها است و هیچ گونه ماده شیمیایی یا اشعه ای در آن استفاده نمی شود.
✅ زمان مناسب: بهترین زمان برای جرم گیری، سه‌ماهه دوم بارداری است، زیرا در سه ماهه اول، جنین در حال رشد است و در سه ماهه سوم، مادر ممکن است برای مدت طولانی روی یونیت دندانپزشکی احساس ناراحتی کند.
✅ لزوم رعایت بهداشت: جرم گیری می‌تواند از بروز التهاب های لثه جلوگیری کند، اما برای حفظ سلامت دهان و دندان، مسواک زدن، استفاده از نخ دندان، و تغذیه سالم نیز ضروری است.
📌 نکته: اگر دچار التهاب لثه یا عفونت باشید، دندانپزشک ممکن است علاوه بر جرم گیری، درمان های تکمیلی را هم توصیه کند. همیشه دندانپزشک را از بارداری خود مطلع کنید تا درمان مناسب تری انتخاب شود.
چگونه می توان از دندان درد در دوران بارداری جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از دندان درد در دوران بارداری، رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است. که شامل مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان، و مراجعه دوره ای به دندانپزشک برای معاینات است. همچنین، رژیم غذایی سالم و محدود کردن مصرف شیرینی ها می تواند مؤثر باشد.
پیج اینستاگرام دکتر نگین واعظی
نتیجه گیری
در دوران بارداری، خطر ابتلا به بیماری های لثه، پوسیدگی دندان و آسیب به مینای دندان افزایش می یابد. همکاری نزدیک با دندانپزشک تان می‌تواند به بهبود سلامت دهان و دندان کمک کند و از بروز مشکلات جلوگیری نماید.همیشه قبل از انجام هرگونه درمان دندانپزشکی در دوران بارداری، با دندانپزشک و پزشک معالج خود مشورت کنید تا بهترین تصمیم را برای سلامت خود و جنین بگیرید.
📌 نکته: این مقاله فقط برای اطلاع رسانی است و جایگزین ارزیابی حرفه ای دندانپزشک برای نیاز های خاص شما نمی‌شود. برای دریافت معاینات دقیق و ارائه اطلاعات بیشتر به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید.
این مقاله بر گردان از بارداری دندانپزشکی ژورنال دندانپزشکی آمریکا می باشد.
بدون دیدگاه